Rozwój mowy twojego dziecka. Czy wiesz o nim wystarczająco dużo?

Czekamy na nie kilka miesięcy. Kiedy się pojawiają, szalejemy ze szczęścia. Pragniemy, aby było ich więcej i były idealne, poprawne, wyraźne. Słowa, słówka, słóweczka… Pierwsze słowa wypowiadane przez nasze dzieci. Wiesz, jak przebiega proces rozwoju mowy dziecka? Ale czy wiesz o nim wystarczająco dużo?

Mowa to proces porozumiewania się za pomocą symboli słownych, a jej narzędziem jest język. Mowa natomiast jest narzędziem procesów myślenia zachodzących tylko u człowieka i odróżniających go od innych istot żywych.

Tyle teorii.

A praktyka?

Kiedy ostatnio myślałeś o tym, jak ważna jest umiejętność mówienia? Pewnie ciężko ci sobie przypomnieć, bo na co dzień nie przywiązujemy do tego większej uwagi, chyba że w wyniku choroby tracimy głos i to, co wydobywa się z naszych ust jest niezrozumiałe. Złościmy się, że nikt nie może nas zrozumieć

Ale jest grupa osób, dla których rozwój mowy to temat bardzo ważny i które chciałby wiedzieć o nim wszystko. To rodzice bądź osoby mające na co dzień do czynienia z małymi dziećmi. Oni o rozwoju mowy dziecka chcą wiedzieć jak najwięcej, a przede wszystkim chcą wiedzieć, czy proces ten przebiega prawidłowo.

Jak więc powinien przebiegać?
Na początku jest krzyk:-) A potem:

    I stadium odruchowego krzyku i życiowych odgłosów (0-8 tydzień). Krzyk jest ważnym wskaźnikiem zdrowia dziecka. Twoje dziecko wydaje niewiele dźwięku, bo jego jama ustna jest całkowicie wypełniona przez język.

    II stadium gruchania i śmiechu (ok. 8-20 tydzień). Twój maluszek zaczyna wydawać dźwięki w interakcji społecznej, np. w kontakcie z tobą. Ok. 16 tygodnia krzyk staje się zróżnicowany – inny jest, gdy dziecko sygnalizuje dyskomfort, inny niż prośbę. Pojawia się długo wyczekiwany śmiech.

    III stadium zabaw wokalnych (ok. 16-30 tydzień). Nareszcie – twoje dziecko zaczyna wypowiadać proste sylaby! Są one czymś pośrednim między gruchaniem w stanie zadowolenia a gaworzeniem.

    IV stadium samonaśladującego gaworzenia (ok. 25-50 tydzień). Twoje dziecko „kombinuje” samogłoski i spółgłoski. Chętniej gaworzy, gdy jest samo niż gdy przy nim są dorośli.

    V stadium gaworzenia i ekspresywnej mowy niezrozumiałej (9-18 miesiąc). U twojego dziecka zwiększa się repertuar spółgłosek. Jego „wypowiedzi” mogą być niezrozumiałe, ale już oddają intonację

Rozwój mowy w drugim półroczu życia dziecka

6 miesiąc – gaworzenie
7 miesiąc – artykułowanie 4 różnych dźwięków
8 miesiąc – rozumienie słów „nie”, „pa pa”
9 miesiąc – mówienie „mama” lub „tata”
10 miesiąc – naśladowanie dźwięków w zabawie
11 miesiąc – wypowiadanie dwóch znaczących słów
12 miesiąc – wypowiadanie 3-5 znaczących słów

SŁOWNIK DZIECKA
 
– Pod koniec 1. roku życia dziecko operuje 4-5 słowami, a w następnych latach – aż do 6. roku życia opanowuje dziennie średnio po 9-10 słów. W wieku 18 miesięcy słownik dziecka liczy ok. 50 słów, które potrafi wypowiedzieć i ok. 100 słów, które rozumie. Oczywiście, jest to sprawa indywidualna, bo niektóre dzieci w tym samym wieku znają setki wyrazów, podczas gdy inne zaledwie kilka. W wieku 18 miesięcy u dzieci można zaobserwować tzw. eksplozję nazywania – etykietują wszystko co znajduje się w zasięgu ich wzroku
– W wieku 2 lat dziecko zna już wiele wyrazów dźwiękonaśladowczych
– W 3. roku życia słownik dziecka liczy ok. 1000-1500 słów; wypowiada je bez zniekształceń fonetycznych, buduje zdania  zgodnie z regułami gramatycznymi i składają się one z 3,4 słów.
– W 6. roku życia dziecko powinno dobrze mówić w języku ojczystym.

Źródło: Rozwój wokalizacji według Starka, 1979; Psychologia rozwoju człowieka, PWN 2008.