Ranking najpiękniejszych kolęd. Które z nich znasz?

by Katarzyna Grzebyk · 27 grudnia 2014

Jestem ciekawa, ile znasz kolęd. Pewnie liczysz je teraz w myślach i dochodzisz do wniosku, że zbyt mało. Nieprawda? Ja mam dokładnie tak samo. Ale niedawno miałam przyjemność poznać osobę, która kolęd zna… kilkaset! I są to tylko kolędy z Podkarpacia:-) Ile ich musi być w całej Polsce? To Bartosz Gałązka, nauczyciel, etnomuzykolog i etnograf z Krosna, od 15 lat zajmujący się nagrywaniem i opracowywaniem różnych pieśni religijnych i obrzędowych. Więcej o nim możecie przeczytać tutaj.

Dziś chciałam Wam przytoczyć teksty kilku kolęd z mojego regionu. Wszystkie nagrał, stranskrybował i opracował Bartosz Gałązka, a ich teksty zostały opublikowane w książkach:

Te książki są owocem 15-letniej pracy badacza z Krosna i są zapisem bogactwa folkloru podkarpackiego, bo znaleźć można tam nie tylko zapis nutowy i tekstowy, ale również wiele informacji o obrzędach i zwyczajach. Książki są pięknie wydane i są wspaniałą lekturą dla osób interesujących się folklorem. Teksty kilku kolęd z tomu „Podgórze I” kilka lat temu podyktowała badaczowi moja rodzina. Dowiedziałam się o tym półtora miesiąca temu;-)

Z setek tekstów zamieszczonych z trzech tomach wybrałam trzy kolędy. Są to:

1. Modlitewka

Narodził nam się Pan Jezus na świat, śliczny jako kwiateczek.

Z białego kwiatu cudna lilija – Najświętszej Pannie imię Maryja.

Panna Maryja prosiła Syna, co Go pod swoim sercem nosiła.

Mateńko moja, nie bój się tego, nie zażyjesz Ty niczego złego.

Bo Ty se będziesz tak między nami, jako miesiączek między gwiazdami.

Będziesz się świecić jako pochodnia, jako słoneczko wśród białego dnia.

Kto tę piosneczkę trzy razy dnia śpiewa, temu Pan Jezus grzechów ubywa.

Bo ją śpiewają w niebie anieli – my ją śpiewajmy, grzeszni na ziemi.

(Modlitewka miała charakter magiczny, ludzie wierzyli, że śpiewając ją trzy razy w ciągu dnia, będą mieć darowane grzechy i zyskają szereg łask)

2. Najświętsza Panienka po świecie chodziła

Najświętsza Panienka po świecie chodziła,
słodkiego Jezusa w żywocie nosiła.

Poszła Ona, poszła, do miasta nowego,
|prosić o nocliczek chłopka bogatego.

– A chłopku mój, chłopku, chłopku–bogatniczku,

przenocujże mnie ty w swoim budyneczku.

A chłopek się poszedł do miasta zaradzić,
jak Najświętszą Panieneczkę z domu wyprowadzić.

Z domu wyprowadzić i pieskami wyszczuć,
pieski wyleciały, ale nie brechały,

bo Najświętszą Panieneczkę po głosie poznały.

Poszła Ona, poszła, do miasta starego,
prosić o nocliczek chłopka ubogiego.

– A chłopku mój, chłopku, chłopku–uboczniczku,
przenocujże mnie ty w swoim budyneczku.

– Najświętsza Panienko, jak Cię mam nocować,
jak dziatki mam chore, a chatkę mam małą.

Najświętsza Panienko, idź do mojej szopki,
będziesz Ty tam miała nocleg spokojniutki.

A wychodzi chłopek tak koło północy,
a nad jego szopką jasna gwiazda świeci.

Świeci ona, świeci, śliczna jak lilija,
a Najświętsza Panieneczka Jezusa powija.

A dziatki miał chore, to mu uzdrowiła,
a jego samego w niebo wprowadziła.

Nad bogatym domem pioruny trzaskają,
nad ubogą szopką Anieli śpiewają.

3. Kazał Anioł, kazał Anioł do Betlejem Juda

Kazał Anioł, kazał Anioł do Betlejem Juda
pasterzom w skok, pasterzom w skok, kędy nowe cuda
zjawiły się ludom na zbawienie,
Izraeliowi na odkupienie.

Tam pasterze, tam pasterze, co w skok pobieżeli,
światłość skoro, światłość skoro niebieską widzieli
nad oborą, kędy osieł z wołem
i z Józefem, uderzyli czołem.

Panna w ręku, Panna w ręku Dzieciątko trzymała,
a gromada, a gromada Aniołów śpiewała.
Wkoło żłobu pasterze lękliwi,
obaczywszy niesłychane dziwy.

Każdy wesół, każdy wesół z serca ochotnego,
że zobaczył, że zobaczył Boga prawdziwego.
Na kolana przed Nim tam klękali,
Na multankach nowe pieśni grali.

Oto lista najpopularniejszych kolęd polskich. Które z nich umiesz zaśpiewać?

    1. A cóż z tą dzieciną
    2. A wczora z wieczora
    3. Ach, ubogi żłobie
    4. Anioł pasterzom mówił
    5. Bóg się rodzi, moc truchleje
    6. Bracia patrzcie jeno
    7. Chrystus się nam narodził
    8. Do szopy, hej pasterze
    9. Dzieciątko się narodziło
    10. Dziecina mała
    11. Dzisiaj w Betlejem
    12. Gdy się Chrystus rodzi
    13. Gdy śliczna Panna
    14. Gore gwiazda Jezusowi
    15. Hej bracia! czy śpicie
    16. Hej hej, lelija Panna Maryja
    17. Hej w dzień narodzenia
    18. Hej, weselmy się
    19. Hola hola, pasterze z pola
    20. Jam jest dudka Jezusa mojego
    21. Jezu, śliczny kwiecie
    22. Jezus Bóg i człowiek w stajence betlejemskiej narodzony
    23. Jezus malusieńki
    24. Jezusa narodzonego wszyscy witajmy
    25. Lulajże, Jezuniu
    26. Mędrcy świata, Monarchowie
    27. Mizerna cicha
    28. My też pastuszkowie
    29. Najświętsza Panienka po świecie chodziła
    30. Narodził się Jezus Chrystus
    31. Nie było miejsca dla Ciebie
    32. Nowy Rok bieży
    33. O gwiazdo betlejemska
    34. Oj, maluśki, maluśki
    35. Pasterze mili
    36. Pójdźmy wszyscy do stajenki
    37. Północ już była
    38. Powiedzcie pasterze mili
    39. Przybieżeli do Betlejem
    40. Tryumfy Króla Niebieskiego
    41. W twardym żłobie leży Pan
    42. W żłobie leży
    43. Wesołą nowinę bracia
    44. Witaj gwiazdko złota
    45. Wśród nocnej ciszy
    46. Z narodzenia Pana
    47. Zaśnij Dziecino
    48. Zdrow bądź, krolu anjelski

Fot. Fotografią otwierającą wpis jest zdjęcie okładki płyty z kolędami zaczerpnięte z empik.com. Zdjęcia okładek książek pochodzą ze strony Kolędy Podkarpacia