Samotność, czyli kilka słów o nudnych mężczyznach

Przyznacie, że we współczesnej prozie polskiej mało jest wyrazistych postaci mężczyzn? Ze świeczką szukać takiego, który pokazałby mi swoją męską logikę „od podszewki”, dzielił się swoimi problemami, a na koniec zapadłby mi w pamięć, ale nie jako obiekt pożądania. Bohatera „Samotności” Huberta Klimko-Dobrzanieckiego na pewno nie zapomnę, bo autor tak go wyszlifował, że choć Bruno ze swoimi chimerami, przyzwyczajeniami i uprzedzeniami jest dla mnie nudny jako mężczyzna, to jako bohater literacki jest świetnym stadium przypadku wyjątkowo zdziwaczałego osobnika, który nic nie musi i nic nie lubi. I dlatego „Samotność” zdecydowanie warto przeczytać.

Bruno Stressmeyer jest mężczyzną żyjącym dostatnio w Wiedniu i to jego oczami (pierwszoosobowa narracja) widzimy otaczającą go rzeczywistość. Nie musi pracować, bo żyje dzięki rodzinnemu majątkowi, nie musi się śpieszyć, bo zawsze ma czas; denerwują go ludzie, zwierzęta i miasto. Denerwują go nudyści, homoseksualiści, właściciele psów, którzy nie sprzątają po swoich pupilach, brat, który postanowił zostać Żydem, matka, której celem w życiu było wyhodowanie bujnej cytryny… Nie lubi Żydów, Arabów, Turków, Chorwatów, sprzątaczek, wędkarzy, kobiet uprawiających nordic walking; przed wejściem pod hotelowy prysznic smaruje stopy maścią przeciwgrzybiczną, przesadnie dba o higienę i zdrowy styl życia, zakupy robi przez internet itp. Boi się tłumów, gardzi tłumem, brzydzi się współpasażerami, nie znosi bliskości. Dla ludzi czuje pogardę, będąc przekonanym o własnej nieomylności i jedynej słusznej prawdzie własnego autorstwa. – Samotność to ja – twierdzi bohater. Ale nie jest to samotność tragiczna, fatum, lecz samotność wypielęgnowana, wychodowana na własne życzenie, groteskowa.

Bruno żyje samotnie w mieszkaniu na luksusowym wiedeńskim dobrze strzeżonym osiedlu. Wydawać by się mogło, że takiemu człowiekowi, który ma wszystko i o nic nie musi się martwić, już nic do szczęścia nie trzeba. A jednak. Bruno marzy, żeby umrzeć. Najlepiej na jakąś nieuleczalną chorobę, która nadałaby jego życiu sens. Tymczasem ciągle słyszy od swojego lekarza, że „jest kompletnie zdrowy” i powinien się cieszyć swoją samotnością, bo jest to stan, o którym on marzy (lekarz jest żonaty). Jak na złość, Bruno nie choruje. Nawet gdy podejmuje ryzyko współżycia bez zabezpieczenia z prostytutką, a potem diagnozuje u siebie chorobę, na którą powinien umrzeć, nadal jest kompletnie zdrowy. Nie może się z tym pogodzić.

Pewnego dnia Bruno udaje się pociągiem w podróż do Chorwacji, gdzie wdaje się w romans. Romans to za dużo powiedziane, bo obie strony, a zwłaszcza damską, która jest znudzoną mężatką i matką, interesują wyłącznie cielesne uciechy. O bliskości nie ma mowy, ale samotnemu dotąd Brunowi nawet to się podoba. Płakałam ze śmiechu, czytając scenę, gdy Bruno idzie kupić prezerwatywy i ma dylemat, jakie wybrać. Bo Bruno w tym całym swoim wygodnictwie, samotności i nielubieniu wszystkiego, w całym swoim idealnym jestestwie, jest po prostu nieporadnym mężczyzną, którym łatwo manipulować za pomocą niezbyt wyszukanych typowo kobiecych sztuczek.

Hubert Klimko-Dobrzaniecki stworzył naprawdę ciekawą postać, która wyznaje wstydliwe dla większości z nas poglądy i idee (m.in. antysemityzm, ksenofobia, szowinizm, nietolerancja) i chwała mu za to, bo rzadko we współczesnych powieściach spotykamy tak wyrazistych bohaterów. Bruno jest postacią kontrowersyjną, ale nie szokuje czytelnika, lecz śmieszy. Jestem ciekawa, jak „Samotność” zostanie odebrana w pozostałych krajach wyszechradzkich, bo jej wydanie zostało sfinansowane z Visegrad Fund i przetłumaczone na kilka języków. Mi „Samotność” spodobała się bardzo. Na początku obawiałam się, że zasnę w tym męskim pełnym uprzedzeń monologu, że nie zrozumiem hermetycznego świata Bruna. Niepotrzebnie, bo charakterystyczny styl Klimko-Dobrzanieckiego i tempo całkowicie mnie wciągnęły.

 

Na targach książki w Krakowie spotkałam się z Hubertem Klimko-Dobrzanieckim. Otrzymałam od niego dedykację i dowiedziałam się, że pisarz pracuje nad kolejną książką dla dzieci. Nie wiem, czy wiecie, że Hubert Klimko-Dobrzaniecki (ur. 1967) to znany pisarz, tłumacz i felietonista. Jest autorem zbiorów opowiadań i powieści, za które otrzymał nominacje do prestiżowych literackich nagród Nike, Angelus i Cogito. Znalazł się również w finale Paszportów Polityki. Jego książki, jak do tej pory, zostały przetłumaczone na dziewięć języków. Zajmuje się również pisaniem scenariuszy filmowych.

Polecam:-)

Książkę przeczytałam dzięki Oficynie literackiej Noir sur Blanc