„Lato na Rodos” Katarzyny Ryrych. Grand Prix w konkursie im. Astrid Lindgren

„Lato na Rodos”, Katarzyna Ryrych

„Lato na Rodos” to książka-zdobywczyni Grand Prix V Jubileuszowego Konkursu im. Astrid Lindgren na współczesną książkę dla dzieci i młodzieży oraz pierwszego miejsca w kategorii wiekowej 10-14 lat. Jej autorka, Katarzyna Ryrych, to „stała bywalczyni” tego konkursu, a że pisze znakomicie, wiernie oddając problemy dzieci i współczesnej młodzieży, to regularnie jest w tym konkursie nagradzana. Nie inaczej było tym razem. „Lato na Rodos” zasłużenie zgarnęło Grand Prix. To wyjątkowa książka z wielu powodów.

Zaczynają się wakacje – lato 2018 roku. Porszak, główny bohater, zmuszony jest zostać w mieście, gdyż zabrakło dla niego miejsca na turnusie. Dla chłopaka oznacza to nudę i ciągłą kontrolę i nadopiekuńczość rodziców. Jednak wakacje te okażą się wyjątkowe dzięki starszemu koledze, którego nazywa Turet. Turet bowiem postanawia, że urządzą sobie wspaniałe wakacje na Rodos, czyli Rodzinnych Ogródkach Działkowych Ogrodzonych Siatką. Prowadzi Porszaka w najdalszy zakątek Rodos, do Dziczy, tam, gdzie nikt nie kosi trawnika, a miejsce wygląda na zapomniane. Porszak poznaje tamtejszych mieszkańców i od tej pory wspólnie z Turetem spędzają tam każdą wolną chwilę.

„Lato na Rodos” – bohaterowie, który są inni

Porszak jest trochę inny niż jego rówieśnicy. Potrafi godzinami studiować atlas geograficzny, przeliczać dni i miesiące na godziny i minuty, a jego stałą zabawą jest układanie kamyków w pewnej kolejności, która nie może zostać pomylona. Porszak zwraca na to szczególną uwagę. Jak sam o sobie mówi, jest otoczony bańką, która sprawia, że czuje się bezpieczny. Nie znosi, gdy ktoś narusza jego bańkę, np. poprzez dotyk czy przytulanie. Jest bardzo wrażliwy, a co najgorsze – czuje się niezrozumiany przez własnych rodziców, którzy są bardzo opiekuńczy i roztaczają nad nim kontrolę. Kiedyś Turet podsłuchał rozmowę dorosłych i dowiedział się, że Porszak ma „auto”. Od tej pory zaczął nazywać kolegę właśnie Porszak.

Od kiedy Porszak wkracza do Rodos, czuje się szczęśliwy. Nowo poznani mieszkańcy rozumieją, że nie wolno go dotykać, akceptują go takim, jaki jest. Nikt nie zdaje mu zbędnych pytań, gdy milczy. Nikomu nie wydaje się dziwny, tak jak dzieje się to poza Rodos. Dlatego Porszak każdego dnia ciągnie do nowych przyjaciół. Tam nic nie musi, a wszystko może. Wiele dowiaduje się o życiu dorosłych i ich problemach.

Jego kolega Turet cierpi zespół o tej samie nazwie. Przez niego, gdy tylko zaczyna mówić, z jego ust wychodzi dźwięk u-duh-duh, potem Turet wymachuje rękami i strzela jak z karabinu różnymi słowami, z których większość uchodzi za niecenzuralne w normalnym świecie. Ale na Rodos nikomu to nie przeszkadza.

Bo mieszkańcy Rodos są jedyni w swoim rodzaju. Moją uwagę przykuła świetnie nakreślona postać Szmirabelli. Otyłej, dojrzałej kobiety, która uwielbia oglądać seriale, czytać romanse i wzruszać się nimi, opiekować się kotami. Szmirabella jest – zdaniem Porszaka – wspaniała. Potrafi upiec pyszną szarlotkę, potrafi powiedzieć kojące słowo, zna odpowiedzi na wiele pytań. Ale… mimo że jest ciepłą i radosną osobą, ma też swoje problemy. Syn wyrzekł się jej. A ona wciąż trzyma jego zdjęcie i wzrusza się na ten widok. Porszak uważa, że to bardzo niesprawiedliwe, bo Szmirabella musiała być wspaniałą matką.

Spośród mieszkańców Dziczy ciekawą postacią jest Panda. Przyjeżdża do Dziczy eleganckim samochodem, modnie ubrany. Nie pasował tu nawet, gdy był w roboczym ubraniu, ale najwyraźniej w Dziczy było coś, czego nie było w jego świecie…

„Lato na Rodos”, Katarzyna Ryrych

„Lato na Rodos” – marzenia się spełniają

Książka Katarzyny Ryrych to piękna opowieść o przyjaźni i akceptacji „inności”. Jak jednak rozumieć inność? Czy inni są Porszak i Turet oraz ich przyjaciele z Dziczy? A może to świat poza Dziczą jest inny, bo nie chce zrozumieć odmienności mieszkańców Dziczy? Samemu trzeba na to pytanie odpowiedzieć.

Jest to też historia o marzeniach. Porszak również ma swoje, ale w „normalnym” świecie nie może ich spełnić. W Dziczy za to wszystko jest możliwe. Tutaj samodzielnie uczy się pływać i to w sposób, który byłby nie do przyjęcia według jego mamy, tutaj przeżywa pierwsze zauroczenie rówieśniczką o imieniu Amelia. Wreszcie, tutaj udaje mu się pokonać własną bańkę. W Dziczy ogląda też zaćmienie księżyca, choć wcześniej nic nie zapowiadało, że rodzice pozwolą mu wyjść w nocy na ogródki działkowe. Porszak tak pragnie towarzyszyć swoim przyjaciołom w podziwianiu tego zjawiska, że los mu na to pozwala. W jaki sposób?

O tym już przeczytajcie w książce. Jest mądra i wzruszająca.

Książkę kupisz na stronie wydawcy – Naszej Księgarni.

Lato na Rodos, Katarzyna Ryrych
forma wydania: książka papierowa
oprawa: twarda
rok wydania: 2020
liczba stron: 176
format: 140 x 192 mm
przedział wiekowy: 10-14